Lam-ang

(Epikong Ilokano)

Sa lambak ng Nalbuan sa baybayin ng Ilog Naguilian sa La Union ay may mag-asawang kilala sa pangalang Don Juan at Namongan.

Nang malapit nang magsilang ng sanggol si Namongan, nilusob ng tribo ng Igorot ang nayon at pinatay ang maraming tauhan ni Don Juan.  Sa laki ng galit, nilusob naman ni Don Juan ang mga Igorot upang ipaghiganti ang mga tauhan niya.  Hindi na nakabalik si Don Juan sa kanyang nayon.  Ang naging balita, siya ay pinugutan ng ulo ng mga Igorot.

Isinilang ni Namongan ang kanyang anak.  Ang sanggol ay nagsalita agad at siya na ang pumili ng pangalang Lam-ang at siya na rin ang pumili ng kanyang magiging ninong.

Nang malaman ni Lam-ang ang masakit na nangyari sa kanyang ama, sumumpa siyang ipaghihiganti niya ito.  Sa gulang na siyam na buwan pa lamang, ay malakas, matipuno at malaking lalaki na siya.  Ayaw man siyang payagan ng kanyang ina upang hanapin ang bangkay ng kanyang ama, ay nagpilit din si Lam-ang na makaalis.

Kasama niya sa pagtungo sa lupain ng mga Igorot ang isang mahiwagang tandang, ang tangabaran, at mahiwagang aso.  Baon rin niya ang kanyang talisman mula sa punong saging.  Sa tulong ng kanyang talisman ay madali niyang nalakbay ang mga kabundukan at kaparangan.  Sa laki ng pagod ni Lam-ang, siya ay nakatulog.  Napangarap niya ang mga Igorot na pumatay sa kanyang ama na nagsisipagsayaw at nililigiran ang pugot na ulo ng kanyang ama.  Nagpatuloy si Lam-ang sa paglalakbay at narating ang pook ng mga Igorot.  Nakita niya ang ulo ni Don Juan na nasa sarukang, isang haliging kawayan.

Hinamon ni Lam-ang ang mga Igorot.  Pinauwi ng mga Igorot si Lam-ang upang huwag siyang matulad sa ginawa nila kay Don Juan.  Sumigaw ng ubos lakas si Lam-ang at nayanig ang mga kabundukan.  Ang tinig niyang naghahamon ay narinig ng marami kaya't dumating ang maraming Igorot at pinaulanan si Lam-ang ng kanilang mga sibat.  Hindi man lamang nasugatan si Lam-ang.  Nang maubusan ng sibat ang mga Igorot ay si Lam-ang naman ang kumilos.  Hinugot niya ang mahaba niyang itak at para lamang siyang tumatabas ng puno ng saging, na pinagpapatay niya ang mga nakalaban.

Umuwi si Lam-ang sa Nalbuan.  Naligo siya sa Ilog Amburayan sa tulong ng mga dalaga ng tribu.  Dahil sa dungis na nanggaling kay Lam-ang, namatay ang mga isda sa Ilog Amburayan at nagsiahon ang mga igat at alimasag sa pampang.

Matapos mamahinga ay gumayak na si Lam-ang patungo sa Kalanutian upang manligaw sa isang dilag na nagngangalang Ines Kannoyan.  Kasama ni Lam-ang ang kanyang mahiwagang tandang at mahiwagang aso.

Sa daan patungo sa Kalanutian ay nakalaban niya ang higanteng si Sumarang.  Pinahipan ni Lam-ang sa hangin si Sumarang at ito ay sinalipadpad sa ikapitong bundok.

Sa tahanan nina Ines ay maraming tao.  Hindi napansin si Lam-ang.  Tumahol ang mahiwagang aso ni Lam-ang.  Nabuwal ang bahay.  Tumilaok ang mahiwagang tandang.  Muling tumayo ang bahay.  Napansin si Lam-ang.

Learn this Filipino word:

lulunín ang baníg