Edukasyon

(Ang 1987 Konstitusyon ng Republika ng Pilipinas)

Seksyon 1

Dapat pangalagaan at itaguyod ng Estado ang karapatan ng lahat ng mga mamamayan sa mahusay na edukasyon sa lahat ng antas at dapat magsagawa ng angkop na mga hakbang upang matamo ng lahat ng gayong edukasyon.

Seksyon 2

Ang Estado ay dapat:

  1. Magtatag, magpanatili, at magtustos ng isang kumpleto, sapat at pinag-isang sistema ng edukasyong naaangkop sa mga pangagailangan ng sambayanan at lipunan;
  2. Magtatag at magpanatili ng isang sistema ng libreng pambayang edukasyon sa elementarya at hayskul.  Hindi bilang pagtatakda sa likas na karapatan ng mga magulang sa pag-aaruga ng kanilang mga anak, ang edukasyong elementarya ay sapilitan sa lahat ng mga batang nasa edad ng pag-aaral.
  3. Magtatag at magpanatili ng isang sistema ng mga kaloob ng iskolarsip, mga programang pautang sa estudyante, mga tulong sa salapi at iba pang mga insentibo na dapat ibigay sa karapat-dapat na mga estudyante sa mga paaaralang publiko at pribado, lalo na sa mga kulang-palad;
  4. Pasiglahin ang di-pormal, impormal, at katutubong mga sistema ng pagkatuto, at gayon din ang mga programang pagkatuto sa sarili, sarilinang pag-aaral at pag-aaral sa labas ng paaralan lalo na yaong tumutugon sa mga pangangailangan ng pamayanan; at
  5. Mag-ukol sa mga mamamayang may sapat na gulang, may kapansanan, at kabataang nasa labas ng paaralan ng pagsasanay sa sibika, kahusayang bokasyonal, at iba pang mga kasanayan.
Seksyon 3
  1. Dapat maging bahagi ng kurikula ang pag-aaral ng Konstitusyon sa lahat ng mga institusyong pang-edukasyon.
  2. Dapat nilang ikintal ang pagkamakabayan at nasyonalismo, ihasik ang pag-ibig sa sangkatauhan, paggalang sa mga karapatang pantao, pagpapahalaga sa gampanin ng mga pambansang bayani sa historikal na pagpapaunlad ng bansa, ituro ang mga karapatan at mga tungkulin ng pagkamamamayan, patatagin ang mga pagpapahalagang etikal at espiritwal, linangin ang karakter na moral at disiplinang pansarili, pasiglahin ang kaisipang mapanuri at malikhain, palawakin ang kaalamang syentipiko at teknolohikal, at itaguyod ang kahusayang bokasyonal;
  3. Sa opsyong nakalahad nang nakasulat ng mga magulang o mga tagakupkop, dapat pahintulutang ituro ang relihiyon sa kanilang mga anak o mga ampon sa mga pambayang paaralang elementarya at hayskul sa regular na mga oras ng klase ng mga tagapagturong itinalaga o pinahintulutan ng relihiyosong awtoridad ng relihiyong kinaaaniban ng mga anak o mga ampon, nang walang dagdag na gastos ang pamahalaan.
Seksyon 4
  1. Kinikilala ng Estado ang mga gampaning komplimentaryo ng mga institusyong publiko at pribado sa sistemang pang-edukasyon at dapat itong tumupad ng makatwirang superbisyon at regulasyon sa lahat ng mga institusyong pang-edukasyon.
  2. Ang mga institusyong pang-edukasyon, bukod sa mga itinatag ng mga pangkat na relihiyoso at mga kalupunang misyon, ay dapat na ari lamang ng mga mamamayan ng Pilipinas o ng mga korporasyon o mga asosasyon na ang animnapung bahagdan man lamang ng puhunan nito ay ari ng gayong mga mamamayan.  Gayon man, maaaring itakda ng Kongreso ang karagdagang lahok na ekwiting Pilipino sa lahat ng mga institusyong pang-edukasyon.
    Dapat sumakamay ng mga mamamayan ng Pilipinas ang kontrol at administrasyon ng mga institusyong pang-edukasyon.
    Hindi dapat matatag ang ano mang institusyong pang-edukasyon ng eksklusibong para sa mga dayuhan at hindi dapat humigit sa isang-katlo ng enrolment sa alinmang paaralan ang ano mang pangkat ng mga dayuhan.  Ang mga tadhana ng subseksyong ito ay hindi sasaklaw sa mga paaralang itinatag para sa mga dayuhan na tauhang diplomatiko at kanilang mga dependent at, matangi kung naiiba ang itinatadhana ng batas, para sa iba pang mga dayuhan na pansamantalang naninirahan dito.
  3. Ang lahat ng mga rebenyu at mga aset ng mga institusyong pang-edukasyon na di-sapian, di pampakinabang at ginamit nang aktwal, tuwiran, at eksklusibo para sa mga layuning pang-edukasyon ay dapat malibre sa mga buwis at mga bayarin sa kalakal.  Sa sandaling mabuwag o maputol ang buhay-korporasyon ng gayong mga institusyon, dapat madispos ang kanilang mga aset sa paraang itinatadhana ng batas.
    Maaari ring magkaroon ng karapatan ang mga institusyong pang-edukasyon na propreytari pati yaong mga ari ng kooperatiba sa gayong mga pagkalibre salig sa mga katakdaang itinatadhana ng batas kabilang ang mga pagtatakda sa mga dibidendo at mga tadhana para sa muling pamumuhunan.
  4. Batay sa mga kondisyong itinatakda ng batas, dapat malibre sa buwis ang lahat ng mga kaloob, mga endowment, mga donasyon, o mga kontribusyon na ginamit nang aktwal, tuwiran, at eksklusibo para sa mga layuning pang-edukasyon.

Learn this Filipino word:

amóy-kambing